داشتن پوست صاف و شفاف آرزوی هر کسی است
بهبود سطح زندگی و رفاه اجتماعی، و درخواست بیشتر مردم برای ترمیم، بازسازی و جوان تر شدن پوست و از طرف دیگر پیشرفت روزافزون علم پزشکی، سبب به کاربردن روش های جدید جراحی پوست و ترمیمی گشته است.
یکی از مشکلاتی که در سنین بحران ساز، یعنی سنین ازدواج مورد توجه جدی قرار می گیرد، ظاهر ناخوشایند آثار زخم های صورت است که عمدتا توسط جوش های چرکی و عمیق صورت و همچنین در اثر عوامل دیگر مانند آبله مرغان و جراحات پوستی ناشی از ضربه و تصادفات یا بیماری های دیگر به وجود می آید.
عارضه ی عمده این گونه موارد، جنبه های اجتماعی – روانی آن است که در بعضی از افراد جوان می تواند مخرب باشد. این مساله در بدترین زمان ممکن از زندگی، که ظواهر شخصی و خودآگاهی در این مورد در اوج است، اتفاق می افتد.
اگرچه جوشگاه های(جای جوش) پوستی از نظر دیگران می تواند خیلی خفیف و نامشخص باشد، ولی با این حال برای خود فرد، بسیار قابل توجه و باعث خجالت، ناراحتی و عصبی شدن می شود و حتی ممکن است باعث محروم شدن از وجهه ی اجتماعی توسط خود بیمار نیز بشود.
این گونه افراد را نمی توان با این توصیه که بیماری اشان کم اهمیت است، راضی کرد و اغلب بایستی به تقاضای آنها برای درمان پاسخ گفت. از آنجا که پیشگیری از ایجاد اسکار(SCAR) یا جوشگاه(جای جوش) بسیار ساده تر از درمان آن است، لذا در اکثر موارد تاکید بر درمان طبی زودرس و فوری و طولانی تا پایان بیماری می باشد.
در جوش غرور جوانی اسکارها می توانند از سوراخ های کوچک که ممکن است با سوراخ های گشاد شده ی غدد چربی پوست اشتباه شوند، تا ضایعات آبله ای شکل بزرگ و عمیق، دیده شوند. این جوشگاه ها یا اسکارها می توانند صورت، پشت، سینه و حتی بازو را گرفتار کنند و می توانند فرورفته یا برآمده باشند.
در مورد انتخاب بهترین روش درمان یا مراحل درمان، در بین پزشکان اختلاف نظر وجود دارد.
روش های مختلف درمان اسکار، آکنه و جوشگاه های صورت عبارتند از:عمل تراشیدن پوست، استفاده از لیزر دی اکسید کربن، عمل جراحی برداشتن اسکار، برآمده کردن پوست و گرافت پوستی، تزریق مواد پرکننده ی اسکار و پیلینگ یا لایه برداری پوست.
هر یک از این روش های درمان را می توان بر اساس شدت و گستردگی ناهنجاری پوست در فرد مبتلا و وضعیت اجتماعی و اقتصادی وی انتخاب کرد و برای درمان اقدام نمود.
روش ساییدن پوست یا “درم ابریژن”
یکی از روش های متداول و مؤثر در برطرف کردن زخم های صورت ناشی از جوش غرور، آبله مرغان، اسکار جراحات پوستی، مواردی مثل خالکوبی، لکه های مربوط به سن و آفتاب، و چین و چروک، ساییدن پوست یا به اصطلاح علمی “درم ابریژن” (DERMABRASION) است.
این روش اولین بار توسط دانشمند آلمانی آقای کرومه در سال 1905 میلادی شروع شد و در سال 1940 و 1950 توسط آقایان کورتین و بروک روش فعلی، که استفاده از دستگاه موتور سمباده دار با حرکت دوار می باشد، توضیح داده شد. این روش یک دهه بعد، محبوبیت خاصی در بین مردم پیدا کرد و در این مدت کامل تر شد. در این روش به وسیله عمل تراشیدن پوست، لایه سطحی پوست ساییده می شود، در نتیجه لایه زیرین پوست که ظاهر صاف تر و شفاف تری دارد، جایگزین آن می شود.
همچنین لایه ی زاینده پوست تا مدت شش ماه بعد فعال تر می شود و سرعت رسیدن سلول های عمقی پوست به سطح پوست بیشتر می گردد. کلاژن سازی در ناحیه دوم فعال تر شده و استحکام درم بیشتر می گردد.
کلیه این اتفاقات باعث کم کردن عمق اسکارها و فرورفتگی های پوست یا از بین رفتن آنها می شود. استفاده از کرم های مخصوص که قبل از عمل باعث تحریک پوست و لایه برداری می شود، چند هفته قبل از عمل ضروری بوده و باعث سریع تر شدن ترمیم پوست، پس از عمل ساییدن پوست می گردد.
قبل از عمل تراش پوست، داروهای آرام بخش و بی حس کننده ی موضعی توسط پزشک تزریق می گردد و این عمل، می تواند در بیمارستان، مراکز جراحی سرپایی یا حتی در مطب انجام پذیرد.
جراح به وسیله یک دستگاه گردان با سرعت بالا که در سر آن سمباده یا برس مخصوص وجود دارد، با برداشتن لایه های فوقانی پوست موجب مسطح شدن پوست می شود. پس از عمل با پانسمان مخصوص روی پوست پوشانده شده وبعد از 2 تا 4 روز، پانسمان برداشته می شود و پس از دو هفته، بیمار می تواند با استفاده از وسایل ضد آفتاب به سرکار خود برود.
البته تا مدت شش ماه بیمار نبایستی در معرض مستقیم نور آفتاب قرار گیرد. بیمارانی که سابقه عفونت تب خال یا سابقه عدم ترمیم زخم دارند و همچنین کسانی که قرص های اکوتان مصرف می نمایند، بایستی قبل از عمل به پزشک اطلاع دهند.
شایع ترین موارد استفاده از ساییدن پوست، به ترتیب برای درمان جوشگاه ناشی از آکنه، برطرف کردن لکه های پیری پوست، اسکار(جای زخم) ناشی از عمل جراحی یا ضربه، برطرف کردن چروک پوست و برداشتن خالکوبی می باشد.
ساییدن پوست روی اسکار ناشی از ضربه یا جراحی پوست، تقریبا شش هفته پس از ایجاد آسیب، نتیجه کامل و عالی دارد.
در برداشتن خالکوبی پوست توسط ساییدن پوست، نباید انتظار داشت که با یک بار، نتیجه کامل و عالی بدست آید و ممکن است 2 یا 3 بار این عمل تکرار شود.
در مورد اسکار ناشی از آبله مرغان نیز عمل تراشیدن پوست شش هفته بعد از بهبود پاسخ می دهد.
عمل ساییدن پوست یک روش مناسب برای صاف کردن ناهمواری های پوستی به جا مانده از آکنه، اسکار عمل جراحی، ضربه یا تصادفات و برطرف کردن لکه های پیری پوست، خالکوبی و چروک صورت است.
بعضی مواقع مجبور می شویم جوشگاه های بسیار عمیق پوست صورت را با عمل جراحی برداشته و محل را بخیه بزنیم. در برخی بیماران لازم است اسکارهای عمیق توسط تزریق کلاژن پُر شود یا در بعضی موارد پیوند پوست از پشت گوش به ناحیه فرو رفته ی پوست انجام گیرد.
انواع مختلف لایه برداری یا پیلینگ های مکرر پوست، به تنهایی یا همراه با عمل ساییدن پوست برای بهبودی جوشگاه های سطحی و التهابی پوست انجام می شود که این عمل اگر همراه با مصرف طولانی مدت اسیدهای رتینوئیک و ترکیبات آلفاهیدروکسی اسید باشد، بخصوص در افرادی با پوست سفید و روشن نتایج خوبی دارد. امروزه از لیزر دی اکسید کربن، در درمان اسکارهای پوستی نیز استفاده می شود که نتایجی خوب داشته و با عمل ساییدن پوست قابل مقایسه است و عوارض آن نیز، محدود گزارش شده است.
دکتر محمد علی نیلفروش زاده متخصص پوست، مو و زیبایی
مطالب مرتبط: